میترا چراغی، علیرضا صفاهیه، علی دادالهی سهراب، کمال غانمی، عبدالمجید دورقی،
دوره ۵، شماره ۴ - ( زمستان ۱۳۹۲ )
چکیده
افزایش فعالیت‌های صنعتی در طی سال‌های اخیر وبه دنبال آن ورود انواع آلاینده‌های آلی وغیرآلی از جمله فلزات سنگین به محیط زیست خصوصاً اکوسیستم‌های آبی از مشکلاتی است که سلامت بشر را تهدید می‌کند. گیاهانآبزیبهعنوانحلقه‌ایاززنجیرهغذاییبهواسطهجذبفلزاتسنگینمی‌توانندنشانگرافزایش نسبیغلظتاینعناصردرآبیارسوباتاکوسیستم‌هایموردنظرباشند .این تحقیق به منظور تعیین میزان فلزات سنگین (کادمیوم، سرب، مس، نیکل و روی) و نقش گیاهان آبزی در جذب و تجمع آن‌ها، از گیاه حرا (Avicennia marina) و رسوبات سه ایستگاه در رویشگاه بردستان به طور تصادفی در ۱۳۸۹ نمونه‌برداری گردید و پس از هضم اسیدی، غلظت عناصر توسط دستگاه جذب اتمی سنجش گردید. میانگین غلظت کادمیوم، سرب، مس، نیکل و روی در رسوبات به ترتیب ۵/۴، ۵۵/۱۱، ۳۰/۱۰، ۴۵/۸۱ و ۴۸/۴۱ میکروگرم بر گرم به دست آمد. میزان این عناصر در ریشه گیاه به ترتیب ۸۹/۲، ۳۸/۹، ۱۷/۶، ۳۲/۵ و ۳۳/۲۳ و در برگ ۲۶/۲، ۷۸/۸، ۴۲/۴، ۳۹/۲ و ۳۷/۱۵ به دست آمد. به طور کلی روند تجمع فلزات در رسوب و بافت‌های درخت حرا نشان داد که با افزایش غلظت فلزات در رسوبات، میزان این عناصر در بافت‌های گیاه نیز افزایش می‌یابد، لذا گیاه مانگرو می‌تواند نشانگر افزایش نسبی میزان فلزات در اکوسیستم باشد. گیاه مذکور می‌تواند میزان فلزاتی که قابلیت دسترسی زیستی را دارند و از نظرمخاطرات زیست‌محیطی حائز اهمیت هستند را نشان دهد. علی‌رغم پایین‌تر بودن میزان عناصر در رسوبات رویشگاه بردستان در مقایسه با استانداردهای کیفیترسوب، حضورفلزات سنگیندر اکوسیستم‌هایآبیو نیز درزنجیرهغذاییرابایدبسیارجدیوخطری برایمحیط‌زیستوانسانتلقیکرد و جهت کنترل این آلاینده‌ها تدابیری اتخاذ نمود.
