لیلا پیشداد سلیمان آباد، علی نجفی نژاد، امیر سعدالدین، کامران چپی، حنانه محمدی کنگرانی،
دوره ۸، شماره ۱ - ( بهار ۱۳۹۵ )
چکیده
آگاهی از دینامیک تخریب تالابها به دلیل منافع مختلف این اکوسیستمهای طبیعی برای دستگاههای خشکی زی و آبزی مهم است. علاوه بر تأمین آب، غذا و دیگر نیازها، حمایت مستقیم و غیرمستقیم معیشت مردم از طریق تعدیل (برای مثال تعدیل سیلاب، تنظیم کیفیت آب) و منافع فرهنگی- تفریحی چشمگیر است. تالاب زری بار، واقع در شمال غرب کشور، به دلیل عواملی همچون مصرف آب، ورود آلودگیها و تغییر در کاربری اراضی، دستخوش تغییرات زیادی درگذر زمان شده که این تغییرات پیامدهای نامطلوبی برای اکوسیستم دریاچه و ساکنان اطراف آن به دنبال داشته داشت. در این مطالعه بهمنظور پی بردن به دلایل و شدت تغییرات صورت گرفته در تالاب زری بار، از تصاویر ماهوارهای TM، MSS و ETM+ سالهای ۱۹۷۷، ۲۰۰۰ و ۲۰۱۴ استفاده شد. طبقهبندی تصاویر، پس از تصحیح اتمسفری و هندسی، به روش نظارتشده و با استفاده از الگوریتمهای حداکثر شباهت، روشهای متوازیالسطوح و حداقل فاصله از میانگین، انجام گرفت و طبقههای آب، حاشیه تالاب، کشاورزی، جنگل تنک و جنگل پرپشت ردهبندی شدند. یافتههای پردازش زمانی اطلاعات نقشههای بهدستآمده پس از صحتسنجی آنها با روش ماتریس خطا، کاهش ۱۵ درصدی مساحت بخش آبی و افزایش ۲۱ درصدی مساحت حاشیه تالاب در دوره زمانی ۱۹۷۷ تا ۲۰۱۴ را نشان میدهند؛ این در حالی است که در همین دوره زمانی ۹۹/۴۴ درصد از مساحت جنگلهای پرپشت کاسته شده و به ترتیب ۳۸ و ۴۳ درصد به مساحت جنگلهای تنک و کاربری زراعی افزودهشده است که این امر باعث افزایش ورود آلایندهها و رسوبات به دریاچه، کاهش مساحت بخش آبگیر، افزایش پدیده پر غذایی در تالاب و بهطورکلی شکلگیری یک بحران زیستمحیطی در منطقه طی این دوره کوتاه ۳۷ ساله شده است. ازاینرو، ضروری است مدیران و تصمیم گیران با تجدیدنظر در رویکرد مدیریتی خود، هر چه بیشتر جنبههای اجتماعی، زیستمحیطی و اقتصادی ذینفعان تالاب را در مدیریت این اکوسیستم لحاظ کنند.