۵ نتیجه برای میرزایی
مهدی مهدی نسب، رضا میرزایی،
دوره ۱۰، شماره ۴ - ( زمستان ۱۳۹۷ )
چکیده
در بین اکوسیستمهای آبی، تالاب ها از لحاظ اکولوژیک و زیست محیطی اهمیت بسزایی دارند، زیرا آنها به عنوان مکان تجمع و پذیرنده مواد مغذی و غیر مغذی، حفاظت از تنوع زیستی جانوری و گیاهی، تصفیه طبیعی کیفیت آب، اثرات میکروکلیمایی در منطقه، نقش موثری را ایفا میکنند. بنابراین ارزیابی کیفیت شیمیایی، فیزیکی و برآورد حجم آب آنها برای بررسی و پایش کیفیت، پیشگیری از آلودگی و حفاظت از تنوع زیستی ضروری است. شاخصهای کیفی و بیلان هیدرولوژیکی روشهایی هستند که میتوانند به عنوان ابزار مدیریتی قوی در تصمیم گیریهای مربوط به مدیریت کیفی و کمی منابع آب مورد استفاده قرار گیرند. شهرستان پلدختر دارای ۱۱ تالاب که تعداد ۸ تالاب دائمی و ۳ تالاب فصلی، به عنوان شهر تالابی ایران مشهور است. در این پژوهش که در تابستان ۱۳۹۶ انجام گرفت، برای تعیین کیفیت آب آشامیدنی و زیست آبزیان از شاخص کیفیت آب(WQI) که بر اساس محاسبه ۹ پارامتر فیزیکی و شیمیایی آب شامل: نیتریت(NO۲)، نیترات(NO۳)، قلیاییت، سختی(Mgcaco۳)، کدورت(TURB)، هدایت الکتریکی (EC)، اکسیژن محلول(DO)، اسیدیته(pH) و اکسیژن مورد نیاز بیولوژیکی(BOD۵) از آمار ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی آب تالابها در تابستان ۱۳۹۶ و برای بر آورد حجم آب سالیانه در تالابها از داده های بارش، روانابهای سطحی و تغذیه آبهای زیرزمینی به عنوان ورودی آب و تنها خروجی آب تالاب تبخیر، سالهای ۱۳۸۴ به عنوان معرف بارش نرمال، ۱۳۷۲ ترسالی و ۱۳۸۷خشکسالی بسیار شدید، و ویژگیهای فیزیگرافی حوضه آبریز و معادله بیلان آب استفاده گردید. نتایج بررسی کیفیت و کمیت آب تالابهای شهرستان پلدختر بر اساس شاخص WQI و بیلان هیدرولوژیکی نشان داد که آب آنها از لحاظ کیفیت آشامیدنی در طبقه خوب و فقیر و از نظر زیست آبزیان در رده عالی، تغییرات حجم و مساحت پهنه آب سالیانه تالابها در سالهای خشکسالی و ترسالی بسیار شدید، اختلافی ۱۷۲۷۵۴۵ متر مکعبی، ۸/۲۹ هکتاری را نشان میدهد.
عباس میرزایی، حسن آزرم، قاسم لیانی،
دوره ۱۰، شماره ۴ - ( زمستان ۱۳۹۷ )
چکیده
امروزه، اهمیت پایداری تالابها بسیار افزایش یافته است. به گونهای که تالابهای ناپایدار اثرات مخرب زیادی بر جوامع در پیش خواهند داشت. در مطالعه حاضر، روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) برای تعیین وزن عوامل اثرگذار بر اکوسیستم تالاب در سال ۱۳۹۶، استفاده شد. برای انعکاس کامل پایداری تالاب شادگان، ۸۴ پرسشنامه از متخصصان و کارشناسان تهیه گردید. اهداف مطالعه در سه معیار اصلی تعیین ارزش عملکرد، محدودیتهای محیط زیستی و ارزش اجتماعی- اقتصادی هر شاخص تقسیم بندی شدند. نتایج نشان داد که پایداری تالاب شادگان در وضعیت ضعیفی (۴۸۳/۰) قرار دارد. همچنین نتایج مطالعه نشان داد که برای بهبود پایداری تالاب شادگان، اعمال برنامههایی در جهت بهبود عرضه آب به تالاب، قوانین و برنامههایی جهت حفاطت از تالاب و راهکارهایی جهت مقابله با بلایای طبیعی مانند خشکسالی ضروری به نظر میرسد.
نگار یاری، مهدی حیدری، جواد میرزایی، حمیدرضا ناجی،
دوره ۱۱، شماره ۲ - ( تابستان ۱۳۹۸ )
چکیده
نیاز روزافزون جامعه به چوب و فرآوردههای آن و کاهش سطـح جنگلها موجب شده که جنگلکاری از جایگاه خاصی در برنامهریزیها برخوردار باشد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر جنگلکاری خالص و آمیخته (اکالیپتوس و سرو نقرهای) بر خصوصیات رویشی و خاک تودهها در منطقه سیمره، استان ایلام بود. این مطالعه در سال ۱۳۹۳ در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو تیمار جنگلکاری خالص اکالیپتوس، جنگلکاری آمیخته اکالیپتوس و سرو نقرهای در سه تکرار اجرا گردید. درمجموع ۴۲ قطعهنمونه پیاده شد. خصوصیات کمّی اندازهگیری شده عبارت از قطر برابرسینه، قطر یقه، ارتفاع درخت، تاج پوشش، ضریب پایداری، ضریب کاهش قطری، حجم، وزن خشک برگ، سطح برگ، پهنای دوایر سالیانه و دانسیته چوب بودند. برای تعیین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک از هر قطعه سه نمونه خاک از عمق ۰ تا ۳۰ سانتیمتر تهیه شد سپس یک نمونه ترکیبی برای انجام آزمایشهای فیزیکی و شیمیایی به آزمایشگاه منتقل شد. نتایج نشان داد که میانگین قطر برابر سینه، قطر یقه، ارتفاع، حجم و پهنای دوایر سالیانه اکالیپتوس بهطور معنیداری در توده خالص بیشتر از آمیخته بود (۰۵/۰ P<). بر اساس تحلیل مؤلفههای اصلی و به کمک خصوصیات رویشی اکالیپتوس، دو گروه در طول محورهای اول و دوم تفکیک شدند که این گروهها هرکدام انطباق بالایی با محل نمونهبرداری (توده خالص یا آمیخته) نشان دادند. بررسی خصوصیات خاک بین دو توده نشان داد که میزان پتاسیم، نیتروژن، فسفر، کربن آلی و درصد رطوبت اشباع بهطور معنیداری در توده خالص بیشتر بود. درمجموع، ویژگیهای رویشی در جنگلکاری خالص از آمیخته نمود بهتری داشته و میتوان به توسعه آن اقدام نمود.
شیرزاد گرایلی، جواد میرزایی، مهدی حیدری،
دوره ۱۴، شماره ۳ - ( پاییز ۱۴۰۱ )
چکیده
روشنهها با تأثیر بر میزان نور داخل جنگل بر خاک و سایر ویژگیهای اکولوژِیکی تأثیرگذار هستند. در این تحقیق تأثیر روشنههای طبیعی و مصنوعی تودههای آمیخته و خالص راش بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک بررسی شد. بدین منظور تعداد ۲۴ روشنه در تیپ آمیخته و ۲۴ روشنه در تیپ خالص راش در طرح جنگلداری حاجیکلا- تیرانکلی از حوزه آبخیز رودخانه تجن در سال ۱۳۹۴ برداشت شد. روشنهها در سه کلاسه روشنههای کوچک (کمتر از ۱۵۰ مترمربع)، متوسط (بین ۱۵۰ تا ۳۵۰ مترمربع) و بزرگ (۳۵۰ تا ۵۰۰ مترمربع) طبقهبندیشدهاند. در هر روشنه، تعداد ۵ قطعه نمونه بر روی قطرهای روشنه پیاده شد. در داخل هر قطعه نمونه، یک نمونه خاک از عمق ۳۰-۰ سانتیمتری برداشت و یک نمونه ترکیبی آماده شد. علاوه بر این، در خارج از هر روشنه یک نمونه شاهد خاک نیز تهیه گردید. نتایج نشان داد که مساحت روشنه بر pH، EC، پتاسیم، کربن، نیتروژن و نوع توده بر ماده آلی و نیتروژن اثر معنیداری داشت (۰۵/۰P<). همچنین اثرات متقابل روشنه و نوع توده بر نیتروژن، ماده آلی و شن نیز معنیدار بود (۰۵/۰P<). بیشترین میزان پتاسیم در روشنههای بزرگ (با مساحت ۵۰۰-۳۵۰ مترمربع) در توده راش خالص و کمترین آن در تودههای آمیخته مشاهده شد. همچنین نتایج تحقیق حاضر نشان داد که با افزایش اندازه حفره میزان کربن، ماده آلی، نیتروژن و پتاسیم افزایش مییابد. در روشنههای حاصل از قطع (مصنوعی)، بالاترین میزان نیتروژن در روشنههای بزرگ توده خالص راش مشاهده شد. ماده آلی در روشنههای بزرگ بیشتر از روشنههای کوچک بود. همچنین مساحت روشنه و نوع توده تأثیری بر میزان فسفر خاک نداشت؛ بنابراین میتوان گفت که در تودههای آمیخته بهویژه در روشنههای بزرگ نسبت به روشنههای کوچک در تودههای خالص میزان حاصلخیزی خاک بیشتر است.
جواد میرزایی، مهدی حیدری، محمدتقی کوشا، بهروز ناصری،
دوره ۱۴، شماره ۴ - ( زمستان ۱۴۰۱ )
چکیده
غییر کاربری اراضی جنگلی بر تنوع زیستی و سایر اجزاء اکوسیستم اثرگذار است. با اینحال اطلاعات کمی در خصوص تغییرات تنوع زیستی و ویژگی های خاک در کاربریهای مختلف ایجاد شده در جنگلهای زاگرس وجود دارد. بدین منظور تاثیر تغییر کاربریهای جنگل طبیعی بلوط به جنگل دستکاشت سوزنیبرگ (سرو نقرهای)، جنگل دستکاشت پهنبرگ (ارغوان)، مرتع و زمین زراعی بر تنوع زیستی گونههای علفی و ویژگی های خاک در جنگلهای حوزه آبخیز رودخانه چرداول در استان ایلام در سال ۲۰۱۷ مورد بررسی قرار گرفت. در هر یک از کاربریها به صورت تصادفی تعداد ۵ قطعه نمونه مربعی شکل به ابعاد ۲۰ ×۲۰ متر برداشت شد و در هر یک از قطعه نمونههای اصلی، چهار قطعه نمونه کوچک ۵/۱ در ۵/۱ متر مربعی برای بررسی پوشش علفی استفاده شد. به منظور بررسی ویژگیهای خاک در مرکز هر قطعه نمونه یک نمونه ترکیبی از خاک در دو عمق ۵-۰ و ۱۵-۵ سانتیمتری تهیه شد. نتایج نشان داد که کاربریهای مختلف از نظر تنوع شانون وینر و غنای مارگالف گونههای علفی اختلاف آماری معنیداری با همدیگر دارند. بیشترین مقدار شاخص تنوع شانون-وینر در کاربری مرتع و کمترین مقدار آن در کاربری زمین زراعی مشاهده شد. همچنین بیشترین مقدار غنای مارگالف گونههای علفی در کاربری مرتع مشاهده شد. نتایج تجزیه واریانس مشخصههای خاک در دو عمق نیز نشان داد که فسفر و نیتروژن تحت تاثیر کاربری و عمق خاک قرار گرفتند. نتایج این تحقیق بیانگر اینست که تغییر کاربری زمین از جنگل طبیعی بلوط به زراعت و جنگلکاری سبب کاهش تنوع زیستی و غنای گونه های علفی شده است. همچنین تغییر کاربری به زراعت و جنگلکاریها سبب افزایش میزان شوری، وزن مخصوص ظاهری خاک، کاهش ماده آلی شده است.
غییر کاربری اراضی جنگلی بر تنوع زیستی و سایر اجزاء اکوسیستم اثرگذار است. با اینحال اطلاعات کمی در خصوص تغییرات تنوع زیستی و ویژگی های خاک در کاربریهای مختلف ایجاد شده در جنگلهای زاگرس وجود دارد. بدین منظور تاثیر تغییر کاربریهای جنگل طبیعی بلوط به جنگل دستکاشت سوزنیبرگ (سرو نقرهای)، جنگل دستکاشت پهنبرگ (ارغوان)، مرتع و زمین زراعی بر تنوع زیستی گونههای علفی و ویژگی های خاک در جنگلهای حوزه آبخیز رودخانه چرداول در استان ایلام در سال ۲۰۱۷ مورد بررسی قرار گرفت. در هر یک از کاربریها به صورت تصادفی تعداد ۵ قطعه نمونه مربعی شکل به ابعاد ۲۰ ×۲۰ متر برداشت شد و در هر یک از قطعه نمونههای اصلی، چهار قطعه نمونه کوچک ۵/۱ در ۵/۱ متر مربعی برای بررسی پوشش علفی استفاده شد. به منظور بررسی ویژگیهای خاک در مرکز هر قطعه نمونه یک نمونه ترکیبی از خاک در دو عمق ۵-۰ و ۱۵-۵ سانتیمتری تهیه شد. نتایج نشان داد که کاربریهای مختلف از نظر تنوع شانون وینر و غنای مارگالف گونههای علفی اختلاف آماری معنیداری با همدیگر دارند. بیشترین مقدار شاخص تنوع شانون-وینر در کاربری مرتع و کمترین مقدار آن در کاربری زمین زراعی مشاهده شد. همچنین بیشترین مقدار غنای مارگالف گونههای علفی در کاربری مرتع مشاهده شد. نتایج تجزیه واریانس مشخصههای خاک در دو عمق نیز نشان داد که فسفر و نیتروژن تحت تاثیر کاربری و عمق خاک قرار گرفتند. نتایج این تحقیق بیانگر اینست که تغییر کاربری زمین از جنگل طبیعی بلوط به زراعت و جنگلکاری سبب کاهش تنوع زیستی و غنای گونه های علفی شده است. همچنین تغییر کاربری به زراعت و جنگلکاریها سبب افزایش میزان شوری، وزن مخصوص ظاهری خاک، کاهش ماده آلی شده است.