در دهه‌های اخیر، تالابها در معرض طیف وسیعی از تهدیدها قرار گرفته‌اند.ارزیابی این تهدیدها برای توسعه درک وضعیت یک اکوسیستم تالابی و توسعه یک استراتژی مدیریتی مناسب ضروری است. هدف از این پژوهش شناسایی و ارزیابی عوامل فشار در تالاب میانگران و بررسی اثرات این فشار ها بر اکوسیستم تالاب و همچنین بررسی وضعیت آن و در آخر هم ارائه راهبردهای مدیریتی در منطقه میباشد. برای رسیدن به این هدف ابتدا با استفاده از مدل نیرومحرکه، فشار، وضعیت، اثر و پاسخ (DPSIR) تهدیدها و ارزشهای محیطزیست تالاب ازجمله اکولوژیکی، هیدرولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی در سال 1399 بررسی شدند. در آخر هم برای هر تهدید راهبردی مدیریتی تدوین شد. طبق نتایج حاصل از این مطالعه 12 نیروی محرک که شامل کشاورزی، روستاهای اطراف تالاب، مالکیت تالاب، کاربری اراضی تالاب، طرح آبیاری، گردشگری، ماهیگیری، از بین بردن بافت گیاهی تالاب، شکار پرندگان، عمق تالاب، مسدود نمودن آبراهه و خشک‌سالی میباشد، در منطقه شناسایی گردید. این نیروهای محرکه باعث ایجاد 17 فشار در تالاب میشوند، که این فشار ها بر وضعیت تالاب تأثیر دارند و سبب کاهش یا از دست رفتن خدمات اکوسیستمی تالاب میگردند. همچنین بهطور مستقیم بر اثرات تولیدی، تنظیمی، پشتیبانی و فرهنگی تأثیر میگذارند. درنتیجه میتوان بیان داشت، که خدمات اکوسیستمی تالاب بهطور مستقیم ناشی از تأثیر نیروی محرکه هستند. بیشترین فشار را هم روستاهای اطراف تالاب ایجاد میکنند. پس برای حفاظت از تالاب میانگران مهمترین راهبردهای مدیریتی شامل حذف فعالیتهای غیرمجاز، برنامهریزی حفاظت تالابها، تهیهی نقشه پهنهبندی اکولوژیکی تالاب، جلوگیری از ورود فاضلاب شهری، احداث مراکز دفن زباله در مکانهای دورتر از تالاب، گشت زنی و نظارت بیشتر در منطقه و مجهز کردن پاسگاههای محیطبانی به وسایل اطفای حریق میباشند.
Kianpour H, Dashti2 S, Behbash R. Evaluation of Miangaran Wetland Ecosystem Services of based on DPSIR to formulate management strategies. Wetland Ecobiology 2023; 15 (1) :35-48 URL: http://jweb.ahvaz.iau.ir/article-1-1061-fa.html
کیانپور حسین، دشتی سولماز، بهباش روشنا. ارزیابی خدمات اکوسیستمی تالاب میانگران بر اساس چارچوب DPSIR جهت تدوین راهبردهای مدیریتی. اکوبیولوژی تالاب. 1402; 15 (1) :35-48
