|
پهنه بندی آلودگی فلزات سنگین روی، مس و آهن در رسوبات سطحی پناهگاه حیات وحش شادگان با استفاده از روشهای مختلف درونیابی و GIS
|
بهنام حیدری چهارلنگ   ، علیرضا ریاحی بختیاری ، جهانگرد محمدی ، پروین فرشچی |
| گروه علوم محیط زیست، دانشگاه تربیت مدرس (نور مازندران)، مازندران، ایران |
|
|
چکیده: (۲۸۲۹ مشاهده) |
تحقیق حاضر با هدف ﻣﻨﺸﺄیابی و تعیین مناسبترین روش درونیابی فلزات روی، مس و آهن در رسوبات سطحی محدوده پناهگاه حیات وحش شادگان جهت مکانیابی نواحی آلوده انجام گردید. جهت تعیین غلظت کل و قابل دسترس زیستی این عناصر در رسوبات سطحی و دستیابی به الگوی توزیع مکانی صحیح آلایندهها بر مبنای غلظت کل و ﻣﻨﺸﺄ آنها، نمونه برداری از 160 ایستگاه در سه بخش شمالی (آب شیرین)، میانی (لب شور) و جنوبی (آب شور) پناهگاه حیات وحش شادگان از لایه سطحی 0-5 سانتیمتری رسوبات در خرداد و آبان سال 1393 بعلت باتلاقی بودن بعضی از نواحی تالاب و عدم امکان دسترسی به این نواحی انجام پذیرفت. غلظت کل فلزات در رسوب سطحی با روش direct aqua regia و مقادیر آنها در فازهای ژئوشیمیایی رسوب با استفاده از روش استخراج پی در پی 4 مرحلهای آنالیز گردید، ضمن آنکه درونیابی و مدلسازی تغییرات مکانی غلظت فلزات در رسوبات منطقه از طریق روشهای کریجینگ معمولی، توابع پایه شعاعی (اسپلاین) و وزن دهی معکوس فاصله در محیط Arc GIS ترسیم گردید و دقت آنها با استفاده از معیارهای خطاگیری RMSE و MAE مقایسه و مناسبترین روش انتخاب گردید. نقشههای پراکنش غلظت عناصر روی و مس با استفاده از کریجینگ معمولی با مدل نمایی برای روی و مس و با روش وزن دهی معکوس فاصله برای آهن تهیه شدند. نتایج تجزیه و تحلیل ژئوشیمیایی رسوبات نشان داد که میانگین غلظت کل فلزات مس، روی و آهن به ترتیب 86/22، 20/55 و 01/25979 میکروگرم بر گرم وزن خشک بدست آمدند که بخش طبیعی نسبت به غلظت کل، بیش از 89 درصد و بخش انسان ساخت بیش از 10 درصد میزان کل تمام عناصر مورد بررسی را در رسوبات ایستگاههای مورد مطالعه به خود اختصاص داد. بعلاوه میزان عناصر در فاز تبادلی کمتر از 3 درصد بدست آمد که قابل اغماض شناخته شد. از سوی دیگر، تجزیه و تحلیل نقشه پهنهبندی فلزات سنگین بر اساس تفکیک شیمیایی آنها نشان داد که بالاترین میزان دسترسی زیستی روی در بخشهای شمالی، غربی و جنوبی اتفاق افتاده است و برای مس و آهن نیز این انباشتگی به ترتیب بیشتر در بخش غربی برای مس و بخشهای میانی و شمالی برای آهن قابل مشاهده میباشد.
|
|
| واژه‌های کلیدی: توزیع مکانی، ﻣﻨﺸﺄیابی، رسوب سطحی، فلزات سنگین، پناهگاه حیات وحش شادگان |
|
|
متن کامل [PDF 1814 kb]
(۱۹۳۳ دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1398/7/27 | پذیرش: 1398/7/27 | انتشار: 1398/7/27
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
|
Heidari Chaharlang B, Riyahi Bakhtiari A, Jahangard Mohammadi J, Farshchi P. Mapping of heavy metal, zinc, copper and iron contamination in surface sediments of Shadegan wildlife refuge using different methods of interpolation and GIS. Wetland Ecobiology 2019; 11 (3) :85-102 URL: http://jweb.ahvaz.iau.ir/article-1-803-fa.html
حیدری چهارلنگ بهنام، ریاحی بختیاری علیرضا، محمدی جهانگرد، فرشچی پروین. پهنه بندی آلودگی فلزات سنگین روی، مس و آهن در رسوبات سطحی پناهگاه حیات وحش شادگان با استفاده از روشهای مختلف درونیابی و GIS. اکوبیولوژی تالاب. ۱۳۹۸; ۱۱ (۳) :۸۵-۱۰۲ URL: http://jweb.ahvaz.iau.ir/article-۱-۸۰۳-fa.html
|
