استادیار، گروه مهندسی آب، مرکز تحقیقات فناوری تولید محصولات سالم و ارگانیک، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران.
چکیده: (1289 مشاهده)
گیاهان آبزی ظرفیت جذب فلزات سنگین بالا و متفاوتی دارند و ازاین‌رو استفاده از آن‌ها به‌عنوان یک روش ارزانقیمت و سازگار با محیط‌زیست برای پالایش فلزات از محیطهای آلوده توصیه میگردد. در این تحقیق، انباشت، ضرایب انباشت زیستی و انتقال دو فلز سنگین نیکل و کادمیوم توسط سه گونه گیاهی Scirpus tabernaemontani, PhragmitesaustralisوTypha latifoliaاز طریق اعمال سه سطح نیکل با سطوح 20، 50 و 150 میلیگرم در کیلوگرم و کادمیوم با سطوح 10، 35 و 85 میلیگرم در کیلوگرم کشت‌شده در بستر شنی و محیط کشت گلدانی در مدت‌زمان 60 روز، در تابستان 1396 موردمطالعه قرار گرفت. پس از آماده‌سازی بستر و افزودن مواد شیمیایی مغذی و تغلیظ بستر به فلزات موردبررسی، هر محیط کشت به‌صورت تصادفی به یک تیمار و در سه تکرار اختصاص یافت. نتایج تحقیق نشان داد که تأثیر سطوح مختلف غلظت هر دو فلز و نوع گیاه آبزی بر انباشتگی در اندامهای گیاهی معنیدار گردید. همچنین انباشت دو فلز موردبررسی در اندامهای زیرزمینی به‌مراتب بیش از مقادیر مشابه در اندامهای هوایی بوده است. بیشترین انباشت در اندامهای زیرزمینی و هوایی مربوط به گونه گیاهی تیفا با مقادیر 6/71 و 8/35 میلیگرم در کیلوگرم ماده خشک در مورد نیکل و 6/34 و 5/12 میلیگرم در کیلوگرم ماده خشک در مورد کادمیوم مشاهده گردید. بیشترین میزان ضریب انتقال هر دو فلز سنگین نیکل و کادمیوم، برای گونه گیاهی تیفا با مقادیر 44/0 و 34/0 ثبت گردید. هر دو گونه گیاهی نی و تیفا ازنظر فاکتور تجمع زیستی با مقادیر 78/0- 68/0 و 84/0- 71/0 در مورد کادمیوم و 70/0– 48/0 و 70/2 – 58/0 در مورد نیکل در محدوده قابل‌ملاحظه‌ای قرار دارند. با توجه به اینکه آزمایش حاضر در فصل گرم سال در خوزستان انجام‌شده است با توجه به دمای بالای هوا، تبخیر و تعرق شدید گیاهان آبزی میتواند دلیل خوبی برای جذب بیشتر فلزات سنگین باشد.
Goudarzi S, Afrous A. Investigation of bioaccumulation and transfer factor of nickel and cadmium in aerial and underground organs of three species of aquatic plants Scirpus tabernaemontani, Phragmites australis and Typha latifolia. Wetland Ecobiology 2021; 13 (2) :85-99 URL: http://jweb.ahvaz.iau.ir/article-1-959-fa.html
گودرزی شهرام، افروس علی. بررسی ضرایب انباشت زیستی و انتقال نیکل و کادمیوم در اندامهای هوایی و زمینی سه گونه گیاه آبزی Scirpus tabernaemontani, Phragmites australis و Typha latifolia. اکوبیولوژی تالاب. 1400; 13 (2) :85-99
